اهمیت استفاده از روغن شستشوی حرارتی

اهمیت استفاده از روغن شستشوی حرارتی

در صنایع مختلف، سیستم‌های حرارتی، نقش بسیار مهمی در انتقال انرژی و تامین حرارت دارند و یکی از اجزای کلیدی در این سیستم‌ها، دیگ‌های روغن داغ و خطوط لوله‌ای هستند که در آن‌ها از روغن‌های ویژه‌ای برای انتقال حرارت استفاده می‌شود. لوله های درون دیگ روغن داغ معمولا، در معرض دماهای بالا و فشار زیاد قرار دارند و در نتیجه به تدریج رسوبات و آلودگی‌ها در درون این لوله ها جمع می‌شوند که این پدیده می‌تواند عملکرد سیستم را مختل نماید و به این ترتیب روغن شستشوی حرارتی به عنوان یک راهکار موثر در حفظ و بهینه‌ سازی عملکرد این سیستم‌ها مطرح می شود.

خسارات ناشی بدلیل عدم استفاده به موقع از روغن شستشوی حرارتی

از آنجا که همواره تجارب عینی با ارزش می باشد، در این قسمت به ذکر یکی از مشاهدات و تجارب عینی قبلی در خصوص خسارات ناشی از عدم استفاده از روغن شستشوی حرارتی می پردازیم.

در طول سالهای گذشته، متاسفانه شاهد مواردی از خسارات وارد شده به صنایع دارای سیستم های حرارتی، به دلیل عدم استفاده به موقع و درست از روغن شستشوی حرارتی بوده ایم و به عنوان مثال در یک کارخانه نساجی که از دیگ روغن داغ به عنوان منبع حرارتی برای گرمایش خشکن های این کارخانه استفاده می نمود، به دلیل عدم توجه کافی به شستشوی دوره ای سیستم روغن داغ مستقر در این کارخانه، تجمع آلودگی و افزایش ضخامت رسوبات در برخی از لوله های داخل دیگ روغن داغ شرکت مذکور اتفاق افتاده و ضخامت رسوبات در برخی نقاط از لوله ها به حدی رسیده بود که باعث کاهش انتقال حرارت در آن نقاط شده و در نهایت نیز در این نقاط که در معرض تماس مستقیم با شعله بودند، چون انتقال حرارت به صورت نرمال و کامل انجام نمی شد، دما بیش از حد بالا رفته و سرعت خورندگی تشدید شده و در نهایت، سرعت گرفتن پروسه خورندگی باعث پدیدار شدن سوراخ در برخی نقاط از لوله ها شده بود و ایجاد این سوراخ ها هم منجر به نشت روغن حرارتی به درون دیگ روغن داغ شده و این نشت نهایتا منجر به وقوع حادثه آتش سوزی در دیگ روغن داغ و سپس سرایت آتش به سایر قسمتهای کارخانه شده بود و متاسفانه این حادثه، فوت دو نفر از کارگران این کارخانه را نیز به دنبال داشت.

این نمونه تنها یک مورد از مواردی است که چند وقت یکبار اتفاق می افتد، در صورتیکه با انجام به موقع و منظم شستشوی خطوط لوله دیگ روغن داغ با روغن های مخصوص شستشوی حرارتی، میتوان با هزینه به مراتب کمتر، جلوی وقوع اینگونه حوادث مرگبار و هزینه های گزاف ناشی از آتش سوزی های مربوطه را گرفت و همچنین از جان کارکنان کارخانه ها و سرمایه سرمایه گذاری شده در واحدهای تولیدی، با اجرای یک برنامه منظم تعمیر و نگهداری (که شامل مراقبت از کیفیت روغن حرارتی و همچنین وضعیت تجهیزات سیستم حرارتی میشود) به صورت موثری مراقبت نمود.

روغن شستشوی حرارتی چیست؟ 

این روغن به طور خاص برای شستشو و تمیز کردن سیستم‌های حرارتی طراحی شده و قابلیت حذف رسوبات کربنی، آلودگی‌ها، و ترکیبات تخریب‌شده روغن حرارتی را دارد. روغن شستشوی حرارتی با ترکیبات شیمیایی و خواص خاص خود، به‌طور موثر قادر به تمیز کردن سطوح داخلی سیستم‌ها است و می‌تواند در دماهای عملیاتی معین بدون ایجاد آسیب به تجهیزات مورد استفاده قرار گیرد.

کاربرد روغن شستشوی حرارتی: 

1. شستشوی خطوط لوله و مسیرهای گردش روغن حرارتی:

رسوبات و آلودگی‌ها در خطوط لوله، می‌توانند جریان روغن را مختل کرده و انتقال حرارت را کاهش دهند. یکی از اصلی‌ترین کاربردهای روغن شستشوی حرارتی، استفاده در خطوط لوله مربوط به یک سیستم دیگ روغن داغ است. در سیستم‌های حرارتی، خطوط لوله محل عبور و گردش روغن حرارتی هستند و سطوح داخلی این  خطوط به مرور زمان با رسوبات و ترکیبات کربنی ناشی از تخریب روغن حرارتی و دیگر مواد آلاینده پوشیده می‌شوند. این رسوبات می‌توانند جریان روغن را در درون لوله ها مختل کرده و از یک طرف باعث خورندگی شده و از طرف دیگر باعث کاهش کارایی و راندمان سیستم در انتقال حرارت شوند. در چنین مواقعی استفاده از روغن شستشوی حرارتی می‌تواند به تمیز کردن این رسوبات و بازگشت سیستم به عملکرد بهینه کمک کند و این امر به کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری و افزایش عمر مفید سیستم حرارتی نیز کمک می‌کند.

2. حفاظت در برابر خوردگی:

تجمع رسوبات در لوله‌ها موجب تسریع خوردگی می‌شود. روغن شستشوی حرارتی با حذف این رسوبات، از گسترش فرآیند خوردگی جلوگیری کرده و عمر مفید تجهیزات را افزایش می‌دهد. خوردگی یکی از مشکلات رایج در سیستم‌های حرارتی است که معمولاً ناشی از تجمع رسوبات در داخل خطوط لوله دیگ روغن داغ می‌باشد. روغن شستشوی حرارتی با خواص خاص خود، می‌تواند به طور موثری این رسوبات و آلودگی‌ها را از بین برده و از تشدید پروسه خوردگی در زیر رسوبات جلوگیری کند. این امر باعث افزایش عمر مفید لوله های دیگ روغن داغ و کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری آنها می‌شود.

3. افزایش راندمان و کاهش مصرف انرژی: 

با حذف موانع حرارتی مانند رسوبات، کارایی سیستم افزایش یافته و مصرف انرژی بهینه می‌شود.

 

طریقه استفاده از روغن شستشو حرارتی: 

• روغن حرارتی قدیمی از سیستم تخلیه گردد.
• افزودن روغن شستشوی حرارتی و سیستم در دمای مناسب (کمتر از دمای عملیاتی روغن اصلی) راه‌اندازی گردد.
• گردش روغن شستشوی حرارتی به مدت چند ساعت برای حذف رسوبات.
• تخلیه روغن شستشو و در صورت لزوم تکرار فرآیند با مقدار جدید روغن شستشو.
• تزریق روغن حرارتی جدید به سیستم پس از اتمام شستشو، انجام گردد.

برای استفاده از روغن شستشوی حرارتی به طور موثر، ابتدا باید سیستم حرارتی مورد نظر را از روغن قدیمی و کارکرده تخلیه نمود و پس از تخلیه کامل، روغن شستشوی حرارتی به میزان مشخصی به سیستم وارد می‌شود. در این مرحله، سیستم حرارتی باید تحت شرایط عملیاتی مناسب قرار گیرد تا روغن شستشوی حرارتی بتواند به‌ طور مؤثر در تماس با سطوح داخلی لوله‌ها قرار گیرد. برای این منظور، سیستم باید در دمای مناسب که معمولاً کمتر از دمای عملیاتی نرمال روغن داغ است، راه اندازی شود تا روغن شستشوی حرارتی به طور کامل به جریان بیفتد و به این ترتیب رسوبات و آلودگی‌ها از سطوح داخلی لوله ها جدا گردد.

مدت زمان این فرآیند بستگی به میزان آلودگی‌ها و ضخامت رسوبات دارد، اما معمولاً باید چند ساعت به طول انجامد تا روغن شستشوی حرارتی به طور کامل کار خود را انجام دهد. پس از استفاده از روغن شستشوی حرارتی، باید چند مرحله مهم را دنبال کرد تا سیستم به‌ طور کامل از آلودگی‌ها و رسوبات پاک شود و آماده استفاده مجدد گردد.

ابتدا روغن شستشوی حرارتی باید از سیستم تخلیه شود و به‌ طور کامل از لوله‌ها و سایر تجهیزات مرتبط با سیستم خارج گردد. سپس در صورتی که مقدار آلودگی ها بسیار زیاد باشد بهتر است یک بار دیگر کل سیستم با مقدار کافی روغن شستشوی حرارتی نو و در دمای معمولی محیط و بدون روشن کردن مشعل دیگ روغن داغ  شسته شود تا اطمینان حاصل گردد، ذرات باقی‌مانده از گردش روغن شستشوی حرارتی قبلی نیز شسته شده و خارج شده اند. در برخی موارد، ممکن است برای اطمینان از تمیزی کامل کل سیستم لازم باشد چندین بار این مرحله از شستشو تکرار شود. در طی این فرآیند، باید توجه داشت که  تخلیه روغن شستشوی حرارتی به صورت کامل از تمام قسمت های دیگ روغن داغ انجام گردد و تا حد امکان هیچ‌ مقداری از روغن شستشو و آلودگی های شسته شده همراه این روغن، در داخل سیستم باقی نماند پس از اتمام شستشو و اطمینان خارج شدن کامل روغن شستشو، میتوان سیستم را با روغن حرارتی نو پر نموده و آماده سرویس نمود.

به عنوان یک قاعده کلی توصیه میگردد عملیات شستشو سیستم حرارتی با روغن شستشو به صورت دوره‌ای و با فواصل زمانی مشخص (که بستگی به طول زمان استفاده از دیگ روغن و شرایط کاری آن دارد) انجام شود تا از تجمع دوباره رسوبات و کاهش عملکرد سیستم جلوگیری گردد.

چه مقدار روغن شستشو حرارتی برای سیستم باید تهیه گردد: 

برای تعیین مقدار مناسب روغن شستشوی حرارتی، لازم است به چند نکته مهم توجه کرد.

یکی حجم کل روغن در سیستم حرارتی که این اطلاعات معمولاً در دفترچه فنی یا مشخصات تولیدکننده سیستم حرارتی موجود است. و دیگری به دلیل اینکه مقدار رسوبات و شدت آلودگی‌های موجود در سیستم، بر حجم روغن شستشوی مورد نیاز تأثیر می‌گذارد، توصیه میگردد به مقدار دو برابر روغن مورد نیاز برای یک بار شستشو، تهیه شود تا برای شستشوی دو مرحله ای نیز روغن شستشو به اندازه کافی موجود باشد.

اگر سیستم مدت زیادی باشد که بدون وقفه کار کرده و شستشوی قبلی به درستی انجام نشده باشد، ممکن است نیاز به مقدار بیشتری روغن شستشوی حرارتی برای دو بار شستشو باشد. لازم به ذکر است در برخی موارد، تولیدکنندگان روغن شستشوی حرارتی و یا تولیدکنندگان دیگ های روغن داغ در مورد مقدار مصرف روغن شستشو به ازای هر حجم سیستم حرارتی مشورت هایی ارائه می نمایند ‌که می‌توان از این راهنمایی ها نیز برای تعیین مقدار مناسب روغن شستشوی حرارتی استفاده کرد.

به‌ طور کلی میتوان گفت، برای یک سیستم متوسط، معمولاً نیاز به حدود 30 درصد از حجم کل سیستم برای عملیات شستشو با روغن شستشوی حرارتی است، ولی بهترین راه همانطور که در بالا نیز به آن اشاره شد مشاوره با تولیدکننده های دیگ روغن داغ و یا شرکتهای تامین‌کننده روغن میباشد.

مزایای استفاده از روغن شستشوی حرارتی: 

1. افزایش عمر مفید تجهیزات: 

یکی از بزرگترین مزایای استفاده از روغن شستشوی حرارتی، افزایش عمر مفید کل لوله های سیستم حرارتی است. تمیز نگه داشتن خطوط لوله دیگ‌های روغن داغ، از افزایش مقادیر رسوبات و پروسه خوردگی جلوگیری می‌کند و به این ترتیب عمر تجهیزات طولانی‌تر می‌شود.

2. کاهش هزینه‌های نگهداری و تعمیرات: 

شستشوی منظم با روغن شستشوی حرارتی باعث کاهش اثرات مشکلات ناشی از خوردگی و رسوب‌گذاری و کاهش حجم تعمیرات پرهزینه سیستم های حرارتی می‌شود.

3. حفظ کارایی سیستم: 

با پاک‌سازی رسوبات و آلودگی‌ها از تجهیزات، کارایی سیستم‌های حرارتی حفظ می‌شود و این امر به معنی افزایش بهره‌وری و کاهش مصرف انرژی است که به طور غیرمستقیم به کاهش هزینه‌های عملیاتی کمک می نماید.

4. ایمنی بیشتر: 

تمیز بودن سیستم‌های حرارتی به کاهش احتمال وقوع حوادث ناشی از خرابی‌های سیستم کمک می‌کند. رسوبات و آلودگی‌ها می‌توانند در درون خطوط لوله دیگ روغن داغ، باعث ایجاد فشار اضافی یا دماهای غیرقابل کنترل شوند که این امر می‌تواند به خطراتی مانند انفجار یا آسیب به تجهیزات منجر شود. استفاده از روغن شستشوی حرارتی به طور مستمر و منظم، میتواند ایمنی سیستم را نیز افزایش ‌دهد.

پس از استفاده از روغن شستشوی حرارتی، با این روغن چه باید کرد؟ 

معمولا روغن شستشوی حرارتی را میتوان چندین بار تصفیه نموده و از آن به دفعات استفاده نمود ولی از آنجا که احتمال دارد برخی صنایع، تصمیمی برای خرید دستگاه تصفیه روغن نداشته باشند، این صنایع می توانند روغن شستشوی حرارتی کارکرده را به شرکتهای تصفیه کننده روغن ارسال نمایند تا روغن مذکور تصفیه شده و سپس به آنها بازگردانده شود.

برندهای معتبر روغن شستشوی حرارتی: 

اگر بخواهیم نمونه هایی از روغن‌های شستشوی حرارتی که در بازار موجود هستند را نام ببریم، میتوانیم به روغن شستشوی حرارتی Thermocline که ساخت آلمان است، اشاره نماییم. این روغن بطور ویژه برای تمیز کردن سیستم‌های حرارتی طراحی و فرموله شده و از کارایی بالایی در حذف رسوبات و آلودگی‌ها برخوردار است. در ایران نیز روغن‌های شستشوی حرارتی با کیفیتی تولید و عرضه می‌شوند که روغن شستشوی حرارتی پارس ساب، سپاهان و روغن شستشوی حرارتی سامکو را میتوان معرفی نمود.

در این مقاله به معرفی روغن شستشوی حرارتی پرداختیم و سپس در مورد مزایا، کاربرد و لزوم به استفاده از این روغن توضیحاتی ارائه گردید. با دنبال نمودن مقالاتی که به صورت مستمر توسط تیم فنی شرکت بازرگانی رجال تهیه و تدوین می گردد می توانید به پاسخ سوالات بیشتری در مورد روغنهای صنعتی و من جمله روغن های حرارتی و روغن شستشوی حرارتی دسترسی داشته باشید و از مطالب ارائه شده، استفاده نمایید. همچنین برای دریافت مشاوره رایگان و خرید روغن های حرارتی و همچنین روغن شستشوی حرارتی با کیفیت و قیمت مناسب، می توانید با کارشناسان واحد فروش شرکت بازرگانی رجال تماس گرفته 02128424600 و از راهنمایی و تجربه مهندسین فروش این شرکت بهره ببرید.

برای سفارش روغن های خاص جهت دستگاه های مورد نظر شما میتوانید از سایت رجال از قسمت فرم تولید محصولات سفارشی اقدام کنید. 

تهیه و تدوین: واحد فنی شرکت بازرگانی رجال صنعت نهادگستر