انواع روغن قالب و ویژگی ها مهم آن
در فرآیندهای قالب گیری، روغن قالب یکی از مواد مصرفی مهم است و این ماده، نقش مهمی در کیفیت و کارایی فرآیند قالب گیری ایفا مینماید، در واقع این روغن با ایجاد یک لایه نازک و یکنواخت بر روی سطح قالب، به بهبود کیفیت محصول نهایی و سهولت خارج شدن قطعه بتونی یا قطعه فلزی از قالب مربوطه کمک مینماید. همچنین این روغن، از سطح قالب در برابر آسیبهای ناشی از عملیات بتن ریزی و یا عملیات ریخته گری محافظت نموده و به افزایش طول عمر قالب ها کمک مینماید.
انواع این روغن از نظر کاربرد:
- ریخته گری:
این نوع از روغن، در زمان انجام عملیات ریخته گری و قالب گیری فلزات مذاب استفاده میشود و به جلوگیری از چسبیدن فلز مذاب به قالب کمک میکند و با توجه به حرارت بالای فلز مذاب این روغن بطور معمول باید دارای نقطه اشتعال بالا و مقاومت بالا در برابر حرارت باشد.
- بتن:
این نوع از روغن برای قالب گیری قطعات بتونی استفاده میشود و به جلوگیری از چسبیدن بتن به قالب کمک میکند. این روغن باید دارای خاصیت ضد زنگ زدگی و ضد قارچ باشد.
انواع این روغن از نظر مواد سازنده:
- روغنهای پایه معدنی
- روغنهای پایه سنتتیک
- روغنهای پایه طبیعی
روغنهای معدنی، از تقطیر نفت خام بدست می آیند و نسبت به روغنهای پایه سنتتیک سریعتر اکسیده شده و پایداری حرارتی کمتری دارند، روغنهای سنتتیک در طی یک سری فرآیندهای شیمیایی و در مجتمع های پتر شیمی تولید میشوند و پایداری بیشتری نسبت به روغنهای معدنی دارند و روغنهای طبیعی نیز معمولاً از گیاهان استخراج میشوند و به همین جهت در رده روغنهای دوستدار محیط زیست قرار دارند.
انتخاب نوع و ترکیب این روغن مناسب برای هر فرآیند قالب گیری، بر اساس استانداردهای فنی و زیست محیطی مربوطه صورت میگیرد و معمولا با افزودن برخی مواد افزودنی خاص به هر کدام از روغنهای قالب، منجمله مواد ضد خوردگی، ضد کف و افزایش دهنده چسبندگی، میتوان قابلیت ها و خواص این روغن را ارتقاء داد.
اهمیت استفاده از روغن قالب:
روغن قالب نقش مهمی در فرآیندهای قالب گیری ایفا می کند. استفاده از روغن قالب مناسب، میتواند تأثیرات مثبت و ارزشمندی در عملیات قالب گیری داشته باشد.
- بهبود وضعیت سطح قطعات تولید شده سطح قطعات صاف و عاری از هرگونه اعوجاج یا عیب ظاهری خواهد بود.
- کاهش چسبندگی قطعات به قالب و خروج آسانتر آنها از قالب این موضوع در نهایت به افزایش بهرهوری و همچنین افزایش سرعت تولید منجر میشود.
- افزایش عمر مفید قالب ها این خصوصیت نیز از فرسایش زود هنگام آنها جلوگیری نماید.
در نتیجه با انتخاب روغن مناسب میتوان کیفیت محصولات و میزان بهرهوری عملیات بتن ریزی یا ریخته گری را افزایش داد و از طرف دیگر هزینه های نگهداری و تعمیر قالب ها نیز کاهش قابل توجهی خواهد یافت.
روغن قالب ریخته گری چیست و چه کاربردی دارد؟
روغن قالب ریخته گری، یک ماده مهم در فرآیند عملیات ریخته گری فلزات است و نقش مهمی در جداسازی قطعه فلزی از قالب و حفظ کیفیت سطح قطعات ریخته گری شده ایفا می کند. این روغن با ایجاد یک لایه محافظ نازک روی سطح قالب، از چسبیدن فلز مذاب به آن جلوگیری می کند و بطور همزمان، سطحی صاف و یکنواخت برای قطعه ریخته گری شده فراهم می کند. این روغن همچنین به کاهش سایش و خوردگی قالب و افزایش طول عمر آن کمک می کند. انتخاب نوع مناسب از این روغن بستگی به نوع فلز مذاب، نوع قالب و شرایط محیطی دارد و در مورد کاربرد این روغن باید گفت این روغن در همه انواع فرآیندهای ریخته گری از قبیل ریخته گری ماسه ای، ریخته گری پوسته ای، ریخته گری تحت فشار و ریخته گری دقیق کاربرد دارد و از این روغن در ریخته گری فلزات آهنی مانند چدن، فولاد و همچنین فلزات غیر آهنی مانند آلومینیوم ، مس، برنج و روی استفاده می شود.
ویژگی های این روغن:
- قابلیت لغزش بالا: این روغن باید دارای قابلیت حرکت رو به بالا باشد تا بتواند براحتی برروی تمامی سطح قالب حرکت کرده و در تمام سطح قالب گسترده شود و آن را بپوشاند و از چسبندگی مواد مذاب به قالب جلوگیری کند.
- ثبات حرارتی: این روغن باید در برابر دمای بالای مذاب مقاوم بوده و ویژگی های فیزیکی و شیمیایی آن در طول فرایند، کمترین تغییر را داشته باشد.
- سازگاری با مواد قالب: این روغن باید با جنس قالب و همچنین مواد مذاب سازگار بوده و باعث تخریب آن ها نشود.
- عدم تشکیل رسوب: این روغن نباید در طول استفاده رسوب ایجاد کرده و باعث آلودگی قالب شود.
- بهبود کیفیت سطح: استفاده از این روغن باید منجر به ایجاد سطحی صاف و یکنواخت در قطعه نهایی شود.
- سازگاری با محیط زیست: توصیه میگردد این روغن دارای خاصیت سازگاری با محیط زیست باشد و برای محیط زیست مضر نباشد و حتی الامکان بهتر است قابلیت باز یافت و استفاده مجدد داشته باشد تا باعث تخریب محیط زیست نشود.
- دارا بودن کمترین خطر برای کارگران در معرض تماس: توصیه میگردد این روغن کمترین خطر برای کارگران در معرض تماس را داشته باشد.
روش مصرف:
روش مصرف این روغن به نوع روغن، نوع قالب و نوع فرآیند ریخته گری بستگی دارد. بطور کلی، این روغن با استفاده از قلم مو، رول و به روش اسپری بطور یکنواخت روی سطح قالب مورد استفاده قرار میگیرد و سپس باید به روغن قالب اجازه داده شود تا کاملا خشک شود و قبل از ریختن فلز مذاب در قالب، لایه محافظ مناسبی ایجاد کند. در برخی موارد، روغن قالب در چند لایه اعمال می شود تا پوشش کامل تر و مقاوم تری ایجاد شود. همچنین میتوان از محلول های تمیز کننده و خشک کننده، قبل و بعد از اعمال این روغن استفاده نمود.
لازم به ذکر است، در زمان استفاده از این روغن، به دلیل ماهیت شیمیایی و کاربرد این روغن در دمای بالا نیاز است، بیشتر به موارد ایمنی توجه گردد و لذا بمنظور کامل شدن بحث روغنهای قالب ریخته گری توجه به نکات ایمنی مرتبط به انبارش، نگهداری و استفاده از این روغنها ضروری است.
مهمترین موارد ایمنی در استفاده از این روغن:
- استفاده از تجهیزات حفاظتی: هنگام استفاده از این روغن، حتماً از دستکش، عینک ایمنی و ماسک استفاده کنید تا از تماس مستقیم با روغن و بخارات آن جلوگیری شود.
- تهویه مناسب: محل کار با این روغن باید تهویه مناسب داشته باشد تا غلظت بخارات روغن در هوای اطراف کارگران بیش از حد استاندارد نشود.
- فاصله از گرما و شعله: این روغن قابل اشتعال است و باید دور از حرارت و شعله نگهداری شود.
- انبارش: این روغن باید در ظروف محکم و آب بندی شده نگهداری شود تا از نشت آن به محیط و ایجاد آلودگی جلوگیری شود.
- عدم تماس با پوست و چشم: در زمان تماس روغن قالب ریخته گری با پوست و چشم، توصیه میشود، محل تماس را با آب فراوان شستشو داده و درصورت مشاهده حساسیت یا عوارض پوستی حتما به پزشک مراجعه گردد.
- مطالعه فرم اطلاعات ایمنی: توصیه میگردد قبل از استفاده از این روغن، برگه اطلاعات ایمنی (MSDS) آن مطالعه شود تا با خطرات و محدودیت های استفاده از آن آشنایی لازم وجود داشته باشد.
روغن قالب بتن چیست؟
روغن قالب بتن، یک ماده مهم برای ساخت و ساز قطعات بتونی است. این روغن به عنوان یک عامل رهاسازی قالب عمل می کند و به حفظ سطح صاف و یکنواخت قطعات بتونی کمک نموده و از ایجاد لکه و تغییر رنگ در سطح بتن جلوگیری می نماید.
انواع این روغن از نظر مواد سازنده:
انتخاب نوع روغن قالب بتن به نوع قالب، نوع بتن و شرایط محیطی بستگی دارد. این روغن بطور کلی از نظر مواد سازنده به دو دسته اصلی تقسیم می شود:
- پایه آبی (امولسیونی): این نوع روغن با آب رقیق شده و به راحتی قابل استفاده است. بطور معمول سعی میشود این روغن از مواد شیمیایی دوستدار محیط زیست ساخته شود تا بوی نامطبوع کمتری داشته باشد و از نقطه نظر کاربرد، این روغن برای قالب های چوبی، فولادی و پلاستیکی مناسب است و معمولا زمان خشک شدن بیشتری نسبت به روغن های با پایه حلال دارد.
- پایه نفتی و حلال: این نوع روغن از روغنها و حلال های آلی ساخته شده و بطور معمول دارای خاصیت ضد زنگ زدگی و ضد قارچ نیز هست. از نقطه نظر کاربرد این روغن برای قالب های چوبی، فولادی، پلاستیکی و فایبرگلاس مناسب است ولی برای قالب های چوبی مناسب نیست و نسبت به روغن قالب پایه آبی بوی نامطبوع و قوی تری دارد. توصیه میگردد از روغن سوخته و روغن نا مرغوب به عنوان روغن قالب بتن استفاده نشود، زیرا این کار می تواند در نهایت باعث ایجاد لکه روی سطوح بتن شود. قبل از مصرف این نوع از روغن قالب، درصورت باقی ماندن بتن یا ملات بر روی سطح قالب ها، ابتدا آنها را با روشهای سایشی نظیر سند بلاست از سطح کار جدا کنید و سپس روغن قالب پایه حلال را با رول یا برس یا اسپری بر روی سطح بمالید.
ویژگی های این روغن:
- رهاسازی آسان بتن از قالب: این روغن با ایجاد یک لایه محافظ روی سطح قالب، از چسبیدن بتن به آن جلوگیری می کند و باعث می شود بتن بطور کامل و بدون نقص از قالب جدا شود.
- سطح صاف و یکنواخت بتن: این روغن به حفظ سطح صاف و یکنواخت بتن کمک می کند و از ایجاد لکه و تغییر رنگ در سطح بتن جلوگیری می کند.
- طول عمر بیشتر قالب: این روغن به محافظت از قالب در برابر آسیب و خوردگی کمک می کند و باعث افزایش طول عمر قالب می شود.
- اقتصادی بودن: استفاده از این روغن بطور کلی مقرون به صرفه است و می تواند در مقایسه با روش های سنتی، هزینه های ساخت و ساز را کاهش دهد.
- سازگاری با محیط زیست: هرچه روغن های قالب بتن با محیط زیست سازگار باشند آلودگی کمتری ایجاد می کنند.
- عدم تاثیر منفی بر بتن: روغن قالب بتن با کیفیت، هیچ تاثیر منفی بر بتن ندارد و باعث کاهش مقاومت بتن نمی شود.
- کاربرد آسان: این روغن براحتی با قلم مو، رول یا اسپری روی سطح قالب اعمال می شود.
طریقه مصرف:
با توجه به اینکه این روغن دو نوع دارد برای هر نوع از این روغن باید به نکات خاصی توجه نمود.
در روغن قالب بتن پایه آب، توصیه میگردد به دستورالعمل تولید کننده این روغن توجه شود ولی معمولا آن را با نسبت یک به یک با آب مخلوط و سپس اجرا می نمایند. از روغن قالب بتن پایه آبی می توان برای قالب های مرطوب استفاده کرد و این نوع از روغن با اکثر انواع سیمان و افزودنی های رنگی سازگار است و بوی نامطبوع ندارد. معمولاً 1 لیتر روغن قالب پایه آبی برای آماده سازی حدود 10 تا 12 مترمربع سطح قالب های چوبی و 20 تا 23 متر مربع قالب های فلزی کفایت می نماید.
در خصوص طریقه مصرف روغن قالب پایه حلال توصیه میگردد قبل از استفاده از این روغن، ظرف حاوی این روغن چندین بار تکان داده شود و یا در صورت امکان توسط هم زن مکانیکی بهم زده شود. این روغن به صورت خالص نیز قابل اجرا میباشد ولی هر یک واحد از روغن قالب پایه حلال قابلیت ترکیب با 50 الی 100 واحد حلال نفتی یا گازوئیل را نیز دارد. بهتر است سطح قالب ها قبل از اعمال روغن قالب پایه نفتی، عاری از گرد و غبار یا بتن و سیمان باشد. درصورت وجود آثار بتن یا ملات از قبل روی سطح قالب توصیه میگردد ابتدا به کمک اعمال فشار آب (واترجت) یا با استفاده از سند بلاست، نسبت به زدودن سطح از آلودگی های قبلی اقدام گردد. روغن قالب پایه حلال توسط رول یا فرچه یا اسپری روی سطح اجرا میگردد.
نکات ایمنی در استفاده از روغن:
توصیه میگردد هنگام استفاده از روغن دستکش و عینک استفاده گردد. درصورت تماس با پوست، بطور کامل با آب و صابون بشویید و در صورت تماس با چشم یا غشای مخاطی، فوراً با آب فراوان شستشو دهید. لازم به ذکر است که در زمان استفاده از این روغن از نوع حلال، توجه به نکات ایمنی از اهمیت بیشتری برخوردار است و علاوه بر موارد قبلی توجه به نکات ایمنی به شرح زیر نیز توصیه میگردد :
- در صورت استفاده از این روغن در فضای بسته، از تهویه کافی اطمینان حاصل کنید و روغن قالب پایه حلال را در محل خشک و خنک و دور از حرارت و شعله نگهداری کنید.
- نباید از روغنهای سوخته و نامرغوب استفاده کنید که در نهایت باعث ایجاد لکه روی سطوح شود.
- این روغن را در شرایط محیطی مناسب و دور از آلودگی نگه دارید.
با توجه به نوع قالب و کاربرد موردنظر، می توان از مقدار مختلفی از این روغن استفاده کرد.
در کارخانه قطعات پیش ساخته بتونی، در کارخانه موزائیک سازی و همچنین قالب ها چوبی، فلزی و پلاستیکی می توان از این نوع روغن استفاده کرد.
ارزیابی کیفیت روغن قالب:
برای ارزیابی کیفیت روغن قالب، ابتدا مشخصات فنی و اطلاعات ارائه شده توسط سازنده بررسی میشود و در این بررسی ویژگی های فیزیکی روغن مانند چگالی، نقطه اشتعال، گرانروی، دمای کاربرد و همچنین ترکیبات شیمیایی روغن و اینکه آیا استانداردهای مربوطه را رعایت می کند یا خیر مورد بررسی قرار میگیرد. همچنین تستهای آزمایشگاهی مانند تست خوردگی، آزمایش های گرمایی و سایشی، چسبندگی روغن و بررسی پایداری شیمیایی روغن در طول زمان را میتوان انجام داد و در نهایت، آزمایش های عملیاتی در شرایط واقعی مانند استفاده از روغن در قالب های واقعی و ارزیابی عملکرد آن انجام می پذیرد.
معیارهای انتخاب یک روغن قالب مناسب:
- ویژگی های فیزیکی و شیمیایی روغن باید با نیازهای فرآیند قالب گیری مطابقت داشته باشد. این ویژگی ها شامل گرانروی، نقطه اشتعال، نقطه ریزش، پایداری حرارتی و رفتار در دماهای پایین است.
- سازگاری روغن با مواد و محصولات قالب گیری شده از جمله مواد پلیمری، فلزی یا سرامیکی باید بررسی شود تا از بروز هرگونه واکنش شیمیایی ناخواسته جلوگیری شود.
- برخی ملاحظات زیست محیطی و ایمنی کاربران نیز در انتخاب روغن باید در نظر گرفته شود. با توجه به این معیارها، روغن مناسب برای هر کاربرد قالب گیری انتخاب می شود.
شرکت بازرگانی رجال، به عنوان یک شرکت با سابقه و پیشرو در تامین انواع روغن های صنعتی، آماده ارائه مشاوره تخصصی در زمینه انتخاب و استفاده از روغن های قالب مناسب است. کارشناسان ما با بررسی دقیق نیازها و شرایط تولیدی شما، می توانند بهترین نوع روانکار ها را پیشنهاد دهند. برای دریافت مشاوره رایگان، میتوانید همین الان با ما در تماس باشید 02128424600 و یا سوالات خود را در سایت این شرکت مطرح نمایید پس از بررسی، پاسخ لازم توسط بخش فنی داده میشود.
تهیه و تدوین: واحد فنی شرکت بازرگانی رجال صنعت نهاد گستر
