کنترل کیفیت روغن هیدرولیک

کنترل کیفیت روغن هیدرولیک

روغن هیدرولیک یکی از مهم‌ ترین اجزای سیستم‌ های صنعتی است که در عملکرد صحیح دستگاه‌ ها، انتقال نیرو و کاهش اصطکاک نقش حیاتی ایفا می‌ کند. انتخاب روغن مناسب، گام اول است، اما بسیاری از خرابی‌ ها و مشکلات ناشی از نحوه استفاده، نگهداری و کنترل کیفیت نادرست روغن رخ می‌ دهد. در این مقاله، به سؤالات و نگرانی‌ های متداول صنعتگران در مورد روغن هیدرولیک پرداخته و راه‌ حل‌ های عملی برای بهینه‌ سازی استفاده و نگهداری روغن هیدرولیک ارائه می‌ شود.

1-چرا کیفیت روغن هیدرولیک اهمیت زیادی دارد؟

کیفیت روغن هیدرولیک مستقیماً بر عملکرد سیستم و عمر تجهیزات تأثیر می‌ گذارد. روغن نا مرغوب یا آلوده می‌ تواند به مشکلات زیر منجر شود:

• افزایش سایش قطعات داخلی

روغن آلوده می‌ تواند ذرات ریزی وارد سیستم کند که به قطعات حساس مانند پمپ‌ ها، جک‌ ها و سوپاپ‌ ها آسیب می‌ زند.

• کاهش کارایی سیستم(تولید گرمای اضافی)

روغن‌ های غلیظ یا با ویسکوزیته نادرست نمی‌ توانند به‌ درستی نیروی هیدرولیک را منتقل کنند، که منجر به گرم شدن بیش از حد دستگاه‌ ها می‌ شود.

• گرفتگی فیلترها(کاهش سرعت عملکرد دستگاه‌)

ذرات معلق در روغن باعث می‌ شوند فیلترها سریع‌ تر مسدود شوند و عملکرد دستگاه کاهش یابد.

• خرابی ناگهانی(توقف خط تولید)

عملکرد ضعیف سیستم هیدرولیک می‌ تواند به خرابی‌ های جدی و توقف خطوط تولید منجر شود.

برای اطمینان از کیفیت روغن، از برند های معتبر استفاده کنید و روغن را پیش از استفاده آزمایش کنید. همچنین، از روغن‌ هایی استفاده کنید که متناسب با نوع دستگاه انتخاب شده باشند.

۲- چه آزمایش‌ هایی برای بررسی کیفیت روغن هیدرولیک ضروری است؟

• ویسکوزیته

بررسی میزان غلظت روغن برای اطمینان از انتقال موثر نیرو لازم است. برای پمپ‌ های هیدرولیک، ویسکوزیته روغن باید در محدوده استانداردی باشد تا از عملکرد مناسب سیستم اطمینان حاصل شود. این آزمایش با استفاده از دستگاه ویسکومتر کاپیلاری(Capillary Viscometer) یا ویسکومتر چرخشی (Rotational Viscometer) انجام میگردد. ویسکومتر کاپیلاری با اندازه‌ گیری زمان جریان یک حجم مشخص روغن از داخل یک لوله باریک ویسکوزیته سینماتیکی را اندازه‌ گیری می‌ کند. و ویسکومتر چرخشی از یک دوک دوار برای محاسبه مقاومت روغن در برابر چرخش استفاده می‌ کند.

در نتایج بدست آمده ویسکوزیته باید مطابق استاندارد روغن هیدرولیک مورد استفاده باشد (ISO VG 32,46,68). اگر ویسکوزیته از محدوده مطلوب خارج شود، ممکن است انتقال نیرو مختل شود یا سایش قطعات افزایش یابد.

• آلودگی ذرات (ISO Cleanliness Code)

این آزمایش مشخص می‌ کند که روغن چقدر آلوده به ذرات معلق است. برای سیستم‌ هایی مانند پمپ‌ های پیستونی یا ماشین‌آلاتCNC، هر ذره‌ ای می‌ تواند به سیستم آسیب وارد کند. با استفاده از آنالیزور ذرات معلق (Particle Counter) یا میکروسکوپ نوری می‌ توانید میزان آلودگی را بررسی کنید. دستگاه Particle Counter  با عبور دادن روغن از یک حس گر نوری، تعداد و اندازه ذرات را شناسایی می‌ کند. طبق کد استاندارد ISO 4406، سطح آلودگی به صورت سه عدد (18/16/13) گزارش می‌ شود. اگر این اعداد بالا باشد، سیستم نیاز به فیلترسازی دقیق یا تعویض روغن دارد.

• عدد اسیدی (TAN)

برای اندازه‌ گیری میزان اکسیداسیون و تخریب روغن این آزمایش ضروری می باشد. افزایش عدد اسیدی نشان‌ دهنده شروع فرآیند اکسیداسیون است که می‌ تواند به خوردگی و کاهش عمر سیستم منجر شود. با استفاده از تیتراسیون پتروشیمی(Potentiometric Titration) عدد اسیدی تعیین می‌ شود. دستگاه تیتراسیون یک نمونه از روغن را با محلول قلیایی استاندارد مخلوط می‌ کند و تغییر PH را اندازه‌ گیری می‌ کند. افزایش عدد اسیدی (بیش از mg KOH/g 1.0 ) نشان‌ دهنده اکسیداسیون روغن است، که می‌ تواند منجر به خوردگی سیستم شود و نیاز به تعویض روغن یا فیلتر دارد.

• رطوبت

رطوبت بیش از حد در روغن باعث خوردگی قطعات و تخریب شیمیایی روغن می‌ شود. در دستگاه‌ هایی مانند جک‌ های هیدرولیک، رطوبت می‌ تواند به سرعت به مشکلات جدی تبدیل شود. با استفاده از دستگاه کارل-فیشر تیتراتور(Karl Fischer Titrator) می‌ توان میزان رطوبت را اندازه‌ گیری کرد. دستگاه با استفاده از واکنش شیمیایی آب موجود در روغن را شناسایی کرده و مقدار آن را به صورت PPM (قطعات در میلیون) گزارش می‌ دهد. اگر میزان رطوبت از حد استاندارد (<500PPM) بیشتر باشد، ممکن است روغن نیاز به خشک شدن یا تعویض داشته باشد.

• شاخص کف‌ زایی

ارزیابی میزان ایجاد کف و اثر آن بر عملکرد سیستم بسیار ضروری میباشد. در دستگاه‌ های پرس هیدرولیک، میزان کف می‌ تواند فشار سیستم را کاهش دهد و عملکرد را مختل کند. با استفاده از دستگاه آزمون کف‌ زایی (Foaming Test Apparatus) میزان کف‌ زایی ارزیابی می‌ شود. نمونه روغن را تحت جریان هوا و شرایط استاندارد (مانند دما و فشار مشخص) قرار می‌ دهند و حجم کف ایجاد شده را اندازه می‌ گیرند. شاخص کف باید طبق استاندارد ASTM D892 باشد. ایجاد کف زیاد می‌ تواند عملکرد سیستم را مختل کند و باید با افزودنی‌ های ضد کف اصلاح شود.

• شاخص پایداری حرارتی و اکسیداسیون

بررسی مقاومت روغن در برابر گرما و اکسیژن در این آزمون انجام میگیرد. روغن‌ های هیدرولیک در سیستم‌ هایی با دمای بالا مانند ماشین‌ آلات پرس یا پمپ‌ های هیدرولیک باید مقاومت بالایی در برابر اکسیداسیون داشته باشند. از دستگاه Thermal Stability Tester برای انجام این آزمایش استفاده می‌ شود. روغن را در معرض حرارت و اکسیژن تحت فشار قرار داده و زمان لازم برای کاهش فشار ثبت می‌ شود. کاهش سریع فشار نشان‌ دهنده مقاومت پایین در برابر اکسیداسیون است. اگر زمان آزمون کمتر از مقدار استاندارد باشد، ممکن است نیاز به تعویض روغن یا استفاده از افزودنی‌ های مناسب باشد.

این آزمایش‌ ها برای کنترل کیفیت روغن هیدرولیک ضروری هستند و می‌ توانند به تشخیص مشکلات و پیشگیری از خرابی کمک کنند.

3- چطور از آلودگی روغن جلوگیری کنیم؟

ورود گرد و غبار یا آب به داخل مخزن روغن در سیستم‌ های هیدرولیک حساس مانند ماشین‌ آلات CNC، ورود حتی ذرات ریز می‌ تواند عملکرد دستگاه را تحت تاثیر قرار دهد. همچنین استفاده از فیلترهای بی‌ کیفیت و نامناسب می‌ توانند به‌ طور مؤثر ذرات و آلودگی‌ ها را از روغن حذف نکنند. و استفاده از روش‌ های نادرست برای تخلیه و پر کردن روغن می‌ تواند به آلودگی سیستم منجر شود.

لذا فیلترهای مناسب را نصب کنید و به‌ طور منظم آنها را تعویض کنید. مخازن روغن را در محیط خشک و دور از رطوبت نگه دارید. در سیستم‌ های هیدرولیک حساس، استفاده از دستگاه‌ های جداسازی آب می‌ تواند از ورود رطوبت به روغن جلوگیری کند. و هنگام پر کردن یا تخلیه روغن، از ابزارهای تمیز و بدون آلودگی استفاده کنید. همچنین، ظروف روغن باید بطور منظم بررسی و تمیز شوند.

4- چطور بفهمیم زمان تعویض روغن فرا رسیده است؟

علائم هشدار دهنده برای تعویض روغن:

• تغییر رنگ روغن به قهوه‌ ای تیره یا سیاه

نشان‌ دهنده اکسیداسیون و کاهش کیفیت روغن است.

• افزایش بوی غیر عادی، مثل بوی سوختگی

ممکن است ناشی از دمای بالای روغن و تخریب مواد افزودنی باشد.

• کاهش روان کاری و افزایش اصطکاک قطعات

این امر می‌ تواند به سایش زودهنگام و خرابی قطعات منجر شود.

• وجود رسوبات یا ذرات معلق در روغن

ذرات معلق می‌ توانند به سیستم آسیب وارد کنند.

چگونه زمان تعویض را تخمین بزنیم؟

معمولاً روغن‌ ها پس از تعداد مشخصی ساعت کارکرد باید تعویض شوند (مطابق توصیه سازنده). همچنین اگر آزمایش‌ ها نشان‌ دهنده تخریب یا آلودگی باشند، تعویض ضروری است.

5- چگونه می‌ توان روغن را برای مدت طولانی نگهداری کرد؟

روغن‌ های هیدرولیک در صورتیکه در شرایط مناسب نگهداری نشوند، سریعتر تخریب می‌ شوند. تغییرات دما و رطوبت هم می‌ توانند به تخریب سریعتر روغن منجر شوند.

شرایط نگهداری مناسب:

• روغن را در ظروف مهر و موم شده و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری کنید.
• دمای انبار باید ثابت و خنک باشد (معمولاً زیر 25 درجه سانتی‌ گراد).
• مطمئن شوید که هیچ نشتی یا آلودگی در ظروف نگهداری روغن وجود ندارد.
• روغن‌ ها را به ترتیب تاریخ تولید مصرف کنید تا قدیمی‌ ترین روغن ابتدا استفاده شود.

6- روغن سرریز باید چه ویژگی‌ هایی داشته باشد؟

هنگامی که سطح روغن کاهش می‌ یابد، باید از روغنی استفاده کنید که دقیقاً با مشخصات روغن موجود در سیستم مطابقت داشته باشد. استفاده از روغن متفاوت می‌ تواند منجر به ناسازگاری شیمیایی و تخریب سیستم شود.

چک‌ لیست برای سرریز روغن:

• تطابق گرانروی (ویسکوزیته)

اطمینان حاصل کنید که روغن جدید با روغن قبلی از نظر گرانروی مطابقت دارد.

• بررسی افزودنی‌ ها و خواص شیمیایی روغن

از روغن‌ هایی استفاده کنید که افزودنی‌ های مشابه داشته باشند.

• اطمینان از تمیز بودن روغن

قبل از اضافه کردن روغن جدید به مخزن، از تمیز بودن آن مطمئن شوید.

 ۷- چگونه از خرابی زود هنگام روغن هیدرولیک جلوگیری کنیم؟

عوامل مخرب روغن دمای زیاد(تجزیه سریع روغن)، فشار زیاد و آلودگی با ذرات و آب میباشد. لذا دمای سیستم را پایش کنید و مطمئن شوید که از محدوده توصیه‌ شده سازنده فراتر نمی‌ رود. روغنی انتخاب کنید که برای شرایط کاری دستگاه طراحی شده باشد. برای دستگاه‌ هایی مانند پمپ‌ های دبی بالا، روغن با شاخص پایداری حرارتی بالا ضروری است. سیستم را به سنسور هایی برای تشخیص تغییرات دما، فشار و سطح روغن مجهز کنید.

جمع‌ بندی

استفاده صحیح و نگهداری از روغن هیدرولیک، علاوه بر افزایش عمر تجهیزات، باعث کاهش هزینه‌ های تعمیرات و افزایش بهره‌ وری می‌ شود. با انجام آزمایش‌ های دوره‌ ای، پیشگیری از آلودگی و تعویض به‌ موقع روغن، می‌ توانید از خرابی‌ های ناگهانی و توقف‌ های طولانی در خطوط تولید جلوگیری کنید. اگر شما نیز تجربه یا نگرانی خاصی در زمینه روغن‌ های هیدرولیک دارید، خوشحال می‌ شویم نظرات و تجربیات خود را با ما به اشتراک بگذارید!

شرکت بازرگانی رجال، به عنوان یک شرکت پیشرو در عرضه انواع روغن های صنعتی، آماده ارائه مشاوره تخصصی در زمینه انتخاب، پشتیبانی و استفاده از روغن‌ های صنعتی و هیدرولیک مناسب است. کارشناسان ما با بررسی دقیق نیازها و شرایط تولیدی شما، میتوانند راهکارهای روغن‌ کاری را پیشنهاد داده و بهترین انتخاب و تجربه را برای شما رقم بزنند. همچنین شما میتوانید برای تهیه روغن های اختصاصی مطابق با نیاز دستگاه‌ های خود و شرایط عملیاتی خاص از طریق فرم تولید محصولات سفارشی اقدام کنید. پس قبل از انتخاب هر برندی و یا اقدام به خرید برای دریافت مشاوره رایگان می توانید با کارشناسان واحد فروش شرکت تماس گرفته 02128424600 و از راهنمایی و تجربه کارشناسان فروش این شرکت بهره ببرید.

تهیه و تدوین:  واحد فنی شرکت بازرگانی رجال صنعت نهاد گستر