ضدیخ چیست؟

مایع خنک‌کننده موتور مایعی با پایه آب است که در سیستم خنک کننده برخی موتورها جریان دارد.

چرا از آب به عنوان خنک کننده استفاده نمی شود؟

در گذشته بیشتر از آب خالص برای انتقال حرارت داخلی موتور به رادیاتور استفاده می‌شد. استفاده از آب خالص مشکلاتی را در بر داشت. محدودیت فاصله بین نقطه انجماد آب تا نقطه جوش آن باعث می‌شود که آب به عنوان مایع خنک کننده، کاربرد خود را در دماهای بسیار کم یا بسیار زیاد از دست بدهد. از طرفی قطعات آلمینیومی بدنه موتور در شرایط کارکرد موتور، به اندازه‌ای گرم می‌شود که مشکل خوردگی به وجود می‌آید. سیالات خنک کننده، معمولاً نه تنها از قطعات فلزی در برابر خوردگی محافظت می‌کنند، بلکه نقطه جوش آب را بالا برده و نقطه انجماد آن را نیز کاهش می‌دهند.

وظایف ضد یخ خودرو

1- یکی از مهم‌ترین وظایف ضدیخ، جلوگیری از یخ‌زدگی در فصول سرد سال است.

2- استفاده از ضدیخ در فصل تابستان منجر به افزایش نقطه جوش آب شده و از این رهگذر، مانع از جوش آوردن خودرو خواهد شد.

3- یکی از مواردی که باعث افزایش حرارت موتور و جوش آوردن خودرو می‌شود، عدم رسیدن مایع خنک‌کننده به برخی از قسمت‌های و منافذ است که منجر به ازدیاد دما و در نتیجه جوش آوردن موتور خواهد شد. ضدیخ با کم نمودن رسوبات در داخل رادیاتور، تا حدودی زیادی این مشکل را مرتفع می‌کند.

4- خوردگی و اکسید شدن قطعات فلزی موتور، یکی از مشکلاتی است که می‌تواند هزینه‌های بسیاری را بر مالکین خودرو تحمیل نماید. جلوگیری از خوردگی قطعات فلزی، یکی از مهم‌ترین وظایف ضدیخ است که افراد کمی از این نکته آگاه هستند.

زمان مناسب تعویض ضدیخ خودرو

ضدیخ‌ها از نظر کیفی در حالت کلی به دو دسته، تقسیم‌بندی می‌شوند:

• ضدیخ‌های با پایه معدنی
• ضدیخ‌های با پایه آلی

ضدیخ‌های پایه معدنی: عمده‌ترین نوع ضدیخ در بازار هستند و مناسب‌ترین زمان تعویض آن‌ها دوره‌های سالیانه است.

ضدیخ‌های پایه آلی: دارای طول عمر بیشتری هستند و در نتیجه زمان تعویض آن‌ها بازه ای حدودا سه ساله است. از آنجا که تشخیص این دو مورد نسبت به همدیگر به این سادگی امکانپذیر نیست توصیه می‌شود که تعویض ضدیخ به صورت سالانه انجام گیرد.ضدیخ ها باید مانند ضدیخ زیپ دارای مواد ضدخوردگی ,ضدزنگ,ضد رسوب باشند.

ضد یخ مناسب

با توجه به این که ضدیخ در انواع متفاوتی وجود دارد و به منظور اینکه برای انتخاب آن دچار سردرگمی نشوید، قبل از انجام این کار به این سوال پاسخ دهید؛ آیا خودرو دارای قطعات قدیمی مانند رادیاتور برنجی یا مسی است؟ اگر جواب مثبت است، از ضدیخ با پایه معدنی استفاده کنید. چون ضدیخ با پایه آلی برای قطعات آلومینیومی طراحی شده است، بازدارنده‌های خوردگی حفاظت کافی در برابر قطعات مسی یا برنجی را تامین نمی‌کنند.

توصیه خودروساز چیست؟

دفترچه راهنمای خودروتان را برای این که خودروساز کدام نوع از ضد یخ را توصیه کرده، بررسی کنید. خودرو‌های جدید معمولا از محصولاتی با پایه آلی استفاده میکنند. اگر خودروتان را نزد مکانیک میبرید تا مایع خنککننده را با فرموالسیون سنتی جایگزین کند، اطمینان حاصل کنید که از چه ضد یخی در سیستمتان استفاده میکردید.

نکات مهم در مورد ضد یخ خودرو

1- آب مورد استفاده باید دارای سختی بسیار پایینی باشد و در اصطلاح دی‌یونیزه باشد.

2- توصیه می‌شود که از ضد یخ به‌تنهایی در رادیاتور خودرو استفاده نکنید؛ زیرا مایع ضد یخ قابلیت چندانی در برابر انجماد یا پخش کردن گرما در سیستم خنک کننده ندارد. اگرچه بعضی از شرکت‌ها مانند شرکت پریستون نسبت 50:50 آب و ضد یخ را در محصولات خود رعایت کرده‌اند و در نتیجه دیگر نیازی به اضافه کردن آب به سیستم رادیاتور نیست.

3-در حالت کلی رنگ ضد یخ هیچ ارتباطی با کیفیت ضد یخ خودرو ندارد و از روی رنگ آن نمی‌توان هیچ قضاوتی نسبت به‌کیفیت این مایع داشت.

4- ضد یخ‌های سازنده‌های مختلف را باهم مخلوط نکنید، حتی در صورتی که از رنگ یکسان برخوردار باشند. این کار ممکن است به سیستم خنک کننده خودرو آسیب برساند.

5- ضد یخ خوب باید در برابر حریق مقاوم باشد و به‌راحتی‌ آتش نگیرد.

6- بوی نامطبوع ضد یخ می‌تواند نشانه‌ دهنده خرابی آن باشد.

7- رقیق‌سازی ضد یخ باید بر اساس دستورالعمل سازنده صورت گیرد.

8- چنانچه در رادیاتور کف وجود داشته باشد، ابتدا باید رادیاتور را تخلیه کرده و پس از آن کلیه‌ قطعات و لوله‌های رابط را چک کنید؛ چراکه ضد یخ کف تولید نمی‌کند.

9- استاندارد GS1 یکی از معتبرترین استانداردهای جهانی در حوزه تولید ضد یخ به‌حساب می‌آید و سازندگانی که دارای این استاندارد و گواهی باشند تا حدود زیادی می‌توان به کیفیت محصولات آن‌ها اطمینان داشت.

نحوه تعویض ضد یخ خودرو

گام اول: تخلیه رادیاتور

بگذارید موتور کاملاً سرد بشود سپس درب رادیاتور ا باز کنید. اطمینان حاصل کنید جایی برای دور ریختن ضد یخ کهنه دارید چون به شدت سمی و به حیوانات خانگی و سایر جانوران آسیب می‌رساند.

زیر موتور بروید و در قسمت پایین  رادیاتور دنبال یک شیر T شکل یا درپوش بگردید. به این شیر یا درپوش، شیر تخلیه رادیاتور می‌گویند.

دو ماهی‌تابه و یک تشت بیست لیتری آماده کنید. این تشت باید به اندازه‌ای بزرگ باشد که بتواند حدود 20 لیتر مایع در خودش جا بدهد. برای جلوگیری از سر رفتن تشت، می‌توانید از ماهی‌تابه‌ها کمک بگیرید.

بل از باز کردن پیچ تخلیه، تشت را زیر رادیاتور بگذارید. برای باز کردن شیر از دست یا یک آچار مناسب استفاده کنید.

گام دوم : تخلیه ضد یخ موجود در پوسته موتور

بگذارید کل مایع درون تشت تخلیه بشود، سپس شیر تخلیه را ببندید.

اید مایه درون پوسته موتور را نیز تخلیه کنید چون حداقل 3.5 لیتر مایع درون آن وجود دارد. روی پوسته موتور، یک یا دو شیر وجود دارد که برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد آن‌ها می‌توانید به دفترچه راهنمای خودرو مراجعه کنید. این شیرها معمولاً با آچار آلن یا آچار تخت باز می‌شوند.

روش دیگری نیز وجود دارد که در آن مجبور نیستید این شیرها را پیدا کنید. در این روش باید شیر تخلیه رادیاتور را باز بگذارید و درب رادیاتور را نیز باز کنید. موتور را روشن کنید و از درب بالای رادیاتور آب بریزید. این کار آب را درون پوسته موتور به جریان می‌اندازد و ضد یخ باقی مانده در آن را خارج می‌کند. وقتی آب تمیز و زلال از پایین رادیاتور خارج شد، نشان می‌دهد که کل ضد یخ قدیمی خارج شده است.

گام سوم: پر کردن رادیاتور با ضد یخ جدید

موتور را خاموش کنید، شیر تخلیه را ببندید و رادیاتور و مخزن آب را تا حد مجاز از مخلوط ضد یخ و آب پر کنید. موتور را روشن کنید و در صورت لزوم مقداری مایع اضافه کنید چون مایع باید درون موتور به جریان بیفتد.

ممکن است حباب‌های هوا خارج شوند و باید به سطح مجاز مایع درون رادیاتور توجه داشته باشید.

گام چهارم: چک کردن نهایی

این مراحل ساده را سالی یکی دو بار انجام بدهید چون ضد یخ مهمترین بخش از سیستم خنک کننده خودرو محسوب می‌شود. اطمینان حاصل کنید که ضد یخ قدیمی را به گونه‌ای دفع کنید که به حیوانات و محیط‌زیست آسیبی نرساند.