Contents
مایع خنککننده موتور مایعی با پایه آب است که در سیستم خنک کننده برخی موتورها جریان دارد.
چرا از آب به عنوان خنک کننده استفاده نمی شود؟
در گذشته بیشتر از آب خالص برای انتقال حرارت داخلی موتور به رادیاتور استفاده میشد. استفاده از آب خالص مشکلاتی را در بر داشت. محدودیت فاصله بین نقطه انجماد آب تا نقطه جوش آن باعث میشود که آب به عنوان مایع خنک کننده، کاربرد خود را در دماهای بسیار کم یا بسیار زیاد از دست بدهد. از طرفی قطعات آلمینیومی بدنه موتور در شرایط کارکرد موتور، به اندازهای گرم میشود که مشکل خوردگی به وجود میآید. سیالات خنک کننده، معمولاً نه تنها از قطعات فلزی در برابر خوردگی محافظت میکنند، بلکه نقطه جوش آب را بالا برده و نقطه انجماد آن را نیز کاهش میدهند.
1- یکی از مهمترین وظایف ضدیخ، جلوگیری از یخزدگی در فصول سرد سال است.
2- استفاده از ضدیخ در فصل تابستان منجر به افزایش نقطه جوش آب شده و از این رهگذر، مانع از جوش آوردن خودرو خواهد شد.
3- یکی از مواردی که باعث افزایش حرارت موتور و جوش آوردن خودرو میشود، عدم رسیدن مایع خنککننده به برخی از قسمتهای و منافذ است که منجر به ازدیاد دما و در نتیجه جوش آوردن موتور خواهد شد. ضدیخ با کم نمودن رسوبات در داخل رادیاتور، تا حدودی زیادی این مشکل را مرتفع میکند.
4- خوردگی و اکسید شدن قطعات فلزی موتور، یکی از مشکلاتی است که میتواند هزینههای بسیاری را بر مالکین خودرو تحمیل نماید. جلوگیری از خوردگی قطعات فلزی، یکی از مهمترین وظایف ضدیخ است که افراد کمی از این نکته آگاه هستند.
ضرورت استفاده از ضد یخ در خودرو ها چیست و چه اصولی باید رعایت شود؟ (قسمت اول)
ضرورت استفاده از ضد یخ در خودرو ها چیست و چه اصولی باید رعایت شود؟ (قسمت دوم)
ضرورت استفاده از ضد یخ در خودرو ها چیست و چه اصولی باید رعایت شود؟ (قسمت سوم)
ضدیخها از نظر کیفی در حالت کلی به دو دسته، تقسیمبندی میشوند:
ضدیخهای پایه معدنی: عمدهترین نوع ضدیخ در بازار هستند و مناسبترین زمان تعویض آنها دورههای سالیانه است.
ضدیخهای پایه آلی: دارای طول عمر بیشتری هستند و در نتیجه زمان تعویض آنها بازه ای حدودا سه ساله است. از آنجا که تشخیص این دو مورد نسبت به همدیگر به این سادگی امکانپذیر نیست توصیه میشود که تعویض ضدیخ به صورت سالانه انجام گیرد.ضدیخ ها باید مانند ضدیخ زیپ دارای مواد ضدخوردگی ,ضدزنگ,ضد رسوب باشند.
با توجه به این که ضدیخ در انواع متفاوتی وجود دارد و به منظور اینکه برای انتخاب آن دچار سردرگمی نشوید، قبل از انجام این کار به این سوال پاسخ دهید؛ آیا خودرو دارای قطعات قدیمی مانند رادیاتور برنجی یا مسی است؟ اگر جواب مثبت است، از ضدیخ با پایه معدنی استفاده کنید. چون ضدیخ با پایه آلی برای قطعات آلومینیومی طراحی شده است، بازدارندههای خوردگی حفاظت کافی در برابر قطعات مسی یا برنجی را تامین نمیکنند.
توصیه خودروساز چیست؟
دفترچه راهنمای خودروتان را برای این که خودروساز کدام نوع از ضد یخ را توصیه کرده، بررسی کنید. خودروهای جدید معمولا از محصولاتی با پایه آلی استفاده میکنند. اگر خودروتان را نزد مکانیک میبرید تا مایع خنککننده را با فرموالسیون سنتی جایگزین کند، اطمینان حاصل کنید که از چه ضد یخی در سیستمتان استفاده میکردید.
گام اول: تخلیه رادیاتور
بگذارید موتور کاملاً سرد بشود سپس درب رادیاتور ا باز کنید. اطمینان حاصل کنید جایی برای دور ریختن ضد یخ کهنه دارید چون به شدت سمی و به حیوانات خانگی و سایر جانوران آسیب میرساند.
زیر موتور بروید و در قسمت پایین رادیاتور دنبال یک شیر T شکل یا درپوش بگردید. به این شیر یا درپوش، شیر تخلیه رادیاتور میگویند.
دو ماهیتابه و یک تشت بیست لیتری آماده کنید. این تشت باید به اندازهای بزرگ باشد که بتواند حدود 20 لیتر مایع در خودش جا بدهد. برای جلوگیری از سر رفتن تشت، میتوانید از ماهیتابهها کمک بگیرید.
بل از باز کردن پیچ تخلیه، تشت را زیر رادیاتور بگذارید. برای باز کردن شیر از دست یا یک آچار مناسب استفاده کنید.
گام دوم : تخلیه ضد یخ موجود در پوسته موتور
بگذارید کل مایع درون تشت تخلیه بشود، سپس شیر تخلیه را ببندید.
اید مایه درون پوسته موتور را نیز تخلیه کنید چون حداقل 3.5 لیتر مایع درون آن وجود دارد. روی پوسته موتور، یک یا دو شیر وجود دارد که برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد آنها میتوانید به دفترچه راهنمای خودرو مراجعه کنید. این شیرها معمولاً با آچار آلن یا آچار تخت باز میشوند.
روش دیگری نیز وجود دارد که در آن مجبور نیستید این شیرها را پیدا کنید. در این روش باید شیر تخلیه رادیاتور را باز بگذارید و درب رادیاتور را نیز باز کنید. موتور را روشن کنید و از درب بالای رادیاتور آب بریزید. این کار آب را درون پوسته موتور به جریان میاندازد و ضد یخ باقی مانده در آن را خارج میکند. وقتی آب تمیز و زلال از پایین رادیاتور خارج شد، نشان میدهد که کل ضد یخ قدیمی خارج شده است.
گام سوم: پر کردن رادیاتور با ضد یخ جدید
موتور را خاموش کنید، شیر تخلیه را ببندید و رادیاتور و مخزن آب را تا حد مجاز از مخلوط ضد یخ و آب پر کنید. موتور را روشن کنید و در صورت لزوم مقداری مایع اضافه کنید چون مایع باید درون موتور به جریان بیفتد.
ممکن است حبابهای هوا خارج شوند و باید به سطح مجاز مایع درون رادیاتور توجه داشته باشید.
گام چهارم: چک کردن نهایی
این مراحل ساده را سالی یکی دو بار انجام بدهید چون ضد یخ مهمترین بخش از سیستم خنک کننده خودرو محسوب میشود. اطمینان حاصل کنید که ضد یخ قدیمی را به گونهای دفع کنید که به حیوانات و محیطزیست آسیبی نرساند.
1- آب مورد استفاده باید دارای سختی بسیار پایینی باشد و در اصطلاح دییونیزه باشد.
2- توصیه میشود که از ضد یخ بهتنهایی در رادیاتور خودرو استفاده نکنید؛ زیرا مایع ضد یخ قابلیت چندانی در برابر انجماد یا پخش کردن گرما در سیستم خنک کننده ندارد. اگرچه بعضی از شرکتها مانند شرکت پریستون نسبت 50:50 آب و ضد یخ را در محصولات خود رعایت کردهاند و در نتیجه دیگر نیازی به اضافه کردن آب به سیستم رادیاتور نیست.
3-در حالت کلی رنگ ضد یخ هیچ ارتباطی با کیفیت ضد یخ خودرو ندارد و از روی رنگ آن نمیتوان هیچ قضاوتی نسبت بهکیفیت این مایع داشت.
4- ضد یخهای سازندههای مختلف را باهم مخلوط نکنید، حتی در صورتی که از رنگ یکسان برخوردار باشند. این کار ممکن است به سیستم خنک کننده خودرو آسیب برساند.
5- ضد یخ خوب باید در برابر حریق مقاوم باشد و بهراحتی آتش نگیرد.
6- بوی نامطبوع ضد یخ میتواند نشانه دهنده خرابی آن باشد.
7- رقیقسازی ضد یخ باید بر اساس دستورالعمل سازنده صورت گیرد.
8- چنانچه در رادیاتور کف وجود داشته باشد، ابتدا باید رادیاتور را تخلیه کرده و پس از آن کلیه قطعات و لولههای رابط را چک کنید؛ چراکه ضد یخ کف تولید نمیکند.
9- استاندارد GS1 یکی از معتبرترین استانداردهای جهانی در حوزه تولید ضد یخ بهحساب میآید و سازندگانی که دارای این استاندارد و گواهی باشند تا حدود زیادی میتوان به کیفیت محصولات آنها اطمینان داشت.
1- ضد یخ چیست و چرا برای خودرو اهمیت دارد؟
ضدیخ مایعی رنگی است که همراه با آب در رادیاتور خودرو ریخنه می شود تا به تنظیم دمای موتور کمک کند. آب به تنهایی برای خنک نگه داشتن موتور کافی نیست، زیرا گرمای حاصل از احتراق در موتور خودرو، در نهایت باعث جوشیدن آن می شود و در زمستان هم در دمای زیر صفر درجه، آب یخ میزند و آن را بی فایده می سازد.
لازم به ذکر است، علاوه بر سوخت و روغن، ضد یخ هم برای عملکرد بی اشکال موتور ضروری است و بدون آن، گرمای حاصل از احتراق باعث می شود که موتور به سرعت و بیش از حد گرم شود. یا حتی به طور کامل آن را مسدود کند.
2- پایه ضدیخ چیست؟
ماده اصلی ضد یخ، پلی اتیلن گلیکول و پلی پروپیلن گلیکول است که نقطه انجماد آب را کاهش می دهد و نقطه جوش آن را افزایش می دهد و این قابلیت ضد یخ به جلوگیری از یخ زدن، جوشیدن یا تبخیر شدن آب رادیاتور کمک می کند.
3- چرا خودرو ها به ضد یخ نیاز دارند؟
در موتور خودرو، در زمان احتراق سوخت، گرمای زیادی تولید می شود که در صورت عدم کنترل آن، گرمای تولید شده می تواند آسیب جدی برای موتور به همراه داشته باشد، همچنین، در فصول سرد سال، اگر از ضد یخ استفاده نشود و آب در درون رادیاتور خودرو یخ بزند، می تواند آسیب جدی به موتور وارد نماید و همین دلیل است که استفاده از ضد یخ برای نگهداری از موتور خودرو حیاتی است. هنگامی که ضد یخ با آب مقطر مخلوط شده و به درون رادیاتور خودرو ریخته می شود، این مخلوط، به تنظیم دمای موتور و جلوگیری از یخ زدن مایع خنک کننده موتور کمک نموده و در عین حال از قطعات فلزی مختلف در سیستم خنک کننده موتور نیز محافظت نموده و اجزای سیستم خنک کننده موتور را که با آن در تماس هستند، روانکاری و از خوردگی اجزای فلزی در تماس با آن جلوگیری می کند.
4- آیا ضدیخ و مایع خنک کننده خودرو یکی هستند؟
در بین عامه مردم، “ضد یخ” و ” مایع خنک کننده” اغلب به جای یکدیگر استفاده می شوند، اما این موضوع از لحاظ فنی درست نیست. ضد یخ یکی از اجزای تشکیل دهنده مایع خنک کننده موتور است و دقیق تر آن است که بگوییم در واقع مایع خنک کننده موتور از مخلوطی از ضد یخ و آب مقطر تشکیل شده است.
5- چرا آب رادیاتور نیاز به تعویض دارد؟
تمام مایعات استفاده شده در خودرو ها و منجمله مایع خنک کننده رادیاتور خودرو یا آب رادیاتور به مرور زمان خراب شده و می تواند باعث خوردگی شود و در نتیجه به رادیاتور و سایر اجزای مهم سیستم خنک کننده خودرو مانند پمپ آب، شیلنگ ها، ترموستات و درپوش رادیاتور آسیب برساند.در واقع، به مرور زمان، آلاینده هایی مانند زنگ ناشی از زنگ زدگی، گردو خاک و سایر ذرات مضر می توانند در رادیاتور جمع شوند و با ایجاد گرفتگی، توانایی مایع خنک کننده موتور در تنظیم دمای موتور را به خطر اندازند و این موضوع می تواند منجر به گرم شدن بیش از حد موتور، ترک خوردن بدنه موتور و یا حتی چسبیدن پیستون به سیلندر موتور شود.
6- در چه فصلی از سال باید ضدیخ و یا آب رادیاتور خودرو تعویض یا سرریز شود؟
با توجه به اینکه ضد یخ علاوه بر اینکه از یخ زدن آب رادیانور جلوگیری بعمل می آورد باعث جلوگیری از به جوش امدن آب رادیاتور نیز می گردد، لذا تعویض آب رادیاتور فصلی نیست و لازم است بصورت مرتب آب رادیاتور چک شود تا اگر نیاز به به سرریز یا تعویض داشت، اقدام گردد.
7- از کجا بفهمیم چه زمانی باید ضدیخ را سرریز کنیم؟
معمولا ضدیخ در خودروهای تولید داخل باید هر ۲ سال یکبار، تعویض شود.اما با توجه به اینکه امکان دارد خودرو را دست دوم خریداری شده باشد نمی توان این ریسک را پذیرفت و ضدیخ را تعویض نکرد. ولی با دو روش میتوان از وجود ضدیخ کافی و کیفیت ضدیخ در رادیاتور خودرو مطلع شد.
8- معمولا هر چند وقت یکبار لازم است مایع خنک کننده موتور را تعویض کرد و چگونه در درون رادیاتور خودرو باید ریخت؟
توصیه می گردد، تمامی مایعات استفاده شده در خودرو، در فواصل زمانی مشخص شده در دفترچه راهنمای خودرو، تخلیه و با مایع تازه و نو جایگزین شوند تا عملکرد موثرتری داشته باشند و در مورد مایع خنک کننده خودرو هم همینطور است. در خودرو های نو معمولا حداقل دو بار در سال یهتر است سطح مایع خنک کننده، قبل از گرمای تابستان و قبل از سرمای زمستان، کنترل گردد و در صورت نیاز این مایع تعویض گردد و در خودرو های کار کرده و قدیمی کنترل سطح مایع خنک کننده به دفعات بیشتری باید انجام گردد . برای اطلاعات دقیق تر در مورد زمان شستشو و تعویض مایع خنک کننده رادیاتور خودرو، توصیه میشود به دفترچه راهنمای خودرو، مراجعه گردد.
همچنین به طور کلی می توان گفت هر 48000 کیلومتر (30000 مایل) یا هر سه سال یکبار مایع خنک کننده موتور بهار است تعویض گردد.
هنگام تعویض مایع خنک کننده موتور، اجازه دهید رادیاتور و موتور حداقل یک ساعت خنک شوند. کاپوت را باز کنید و رادیاتور و شیلنگ ها را از نظر ترک یا نشتی بررسی کنید. قطعات آسیب دیده باید تعویض یا تعمیر شوند. درپوش رادیاتور را بردارید. شیر تخلیه رادیاتور را باز کنید و مایع خنک کننده را تخلیه کنید و سپس شیر تخلیه را محکم کنید، رادیاتور را با آب مقطر پر کنید و موتور را به مدت 10 دقیقه روشن کنید، سپس اجازه دهید موتور خنک شود و آب درون رادیاتور را مجددا تخلیه کنید و دوباره با آب مفطر پر کنید. این کار را تا زمانی که آب خروجی از محل شیر تخلیه رادیاتور شفاف شود، تکرار کنید و در نهایت رادیاتور را با مخلوط ضد یخ و آب مقطر (طبق دستور مصرف نوشته شده روی بسته بندی ضد یخ و با توجه به شدت برودت هوا و به نسبتی متناسب با برودت هوای منطقه) پر کنید و مطمئن شوید که درپوش رادیاتور بصورت درست و کامل بسته شده باشد.
9- چه نوع آبی باید همراه با ضدیخ در رادیاتور خودرو ریخته شود؟
معمولا از آب مخصوص رادیاتور که املاح آن در حد مجار هستند به همراه ضد یخ استفاده می گردد.
10- میزان ترکیب آب با ضدیخ فقط به نقطه انجماد بستگی دارد یا عوامل دیگری هم تاثیر دارد؟
در ابتدا باید گفت که هر خودرو سازی بر اساس تکنولوژی و آلیاژ به کار رفته در ساخت سیستم خنک کننده خودرو و بدنه موتور دستور العملی را برای نحوه ترکیب و نسبت آب و ضد یخ دارد که با مطالعه آن به راحتی می توانید بنا به شرایط دمای محل زندگی، از بهترین شرایط برای خودرو خودتان آگاه شوید. اما اگر به هر دلیلی دسترسی به نسبت های استاندارد خودرو ساز ندارید، به یاد داشته باشید که حداقل نیمی از مایع داخل رادیاتور می بایست ضد یخ باشد، به بیان ساده تر اگر میزان مایع داخل سیستم خنک کننده خودرو شما در کل معادل با 5 لیتر باشد، لازم است 2.5 لیتر مایع ضد یخ و 2.5 لیتر دیگر از آب بدون املاح مانند آب مخصوص ر ادیاتور و یا آب جوشیده باشد.
11- دلیل تغییر رنگ ضدیخ خودرو چیست؟
ضد یخ تازه و استفاده نشده، شفاف است ولی با گذشت زمان و کاهش کیفیت ضد یخ، رنگ آن در دورن رادیاتور خودرو، تغییر نموده و تیره و کدر می شود که این تغییر رنگ در طول زمان طیبیعی می باشد و ناشی از گرم و سرد شدن متوالی آب رادیاتور و وجود رنگ و ذرات ریزی می باشد که در درون آب رادیاتور در طول زمان بوجود می آیند.
12- آیا رنگ ضدیخی که خریداری میشود در کیفیت آن تاثیری دارد؟
در پاسخ یه این سوال ، به اختصار باید گفت خیر، در قدیم رنگ ضدیخ یکی از موارد نشان دهنده خاصیت و کیفیت ضد یخ ها به شمار می آمد، اما از آنجا که رنگ ها به راحتی برای کارخانه های تولیدی قابل تعویض بودند، برای جلوگیری از سوء استفاده های احتمالی بعدا رنگ از موارد معیار و تعیین کننده کیفیت ضد یخ حذف شد. البته دیده میشود برخی کمپانی های تولید خودرو نیز برای خودروهای ساخته ی شرکت خود، ضدیخ های مخصوصی تولید میکنند.معمولا رنگ این مایع سبز رنگ است.
13- تفاوت ضد یخ های با نام های تجاری و رنگ های مختلف در چیست؟
در وافع تمام ضد یخ های با نام های تجاری مختلف موجود در بازار فعلی، از ماده شیمیایی پلی اتیلن گلیکول و پلی پروپیلن گلیکول تشکیل شده اند و ضد یخ های با رنگ های سبز، صورتی یا نارنجی، همه در فرمول پایه خود یکسان هستند و آن چیزی که ضد یخ ها را متمایز میکند، افزودنیها و رنگهایی است که سارنده آن استفاده نموده است و بهتر است از ضد یخ با نام تجاری درج شده در دفترچه خودرو یا معادل ان استفاده گردد و لازم به ذکر است که رنگ سبز فسفری رنگی است که برای چندین دهه و بصورت عمومی در سراسر جهان برای ضد یخ ها استفاده میشود.
14- ضدیخ قرمز چیست؟
اخیرا برخی شرکت ها مانند تویوتا، با تولید ضد یخی با طول عمر بیشتر، این محصول را به رنگ قرمز تولید و به بازار عرضه نموده اند و مدعی هستند که این نوع از ضد یخ قرمز رنگ نسبت به ضد یخ های با رنگ های دیگر دوام بیشتری دارند که در این موضوع، توسط اداره استاندارد ایران هنوز تایید نشده است.
15- ضدیخ لانگ لایف چیست؟
لانگ لایف یک کلمه انگلیسی می باشد (LONG LIFE) که به معنی عمر طولانی است و منظور از این نوع ضد یخ در واقع ضد یخی است که نسبت به انواع معمولی ضد یخ پایدارتر هست و عمر طولانی تری دارد.
16- آیا بسته به نوع ماشین نوع ضدیخ متفاوت است یا هر ضدیخی در هر ماشینی قابل استفاده است؟
ضد یخ های موجود در بازار ایران همه بر اساس یک استاندارد تولید می شوند ولی به هر حال توصیه می گردد از ضد یخی استفاده شود که تولید کننده آن معتبر باشد و سازنده خودرو در دفترچه خودرو توصیه نموده است.
17- آیا زمانیکه در داخل خودرو بوی ضد یخ به مشام می رسد، مشکلی وجود دارد؟
دلایل متعددی برای بروز این مشکل وجود دارد. احتمالا این مشکل در اثر نشتی داخلی یا خارجی مخلوط آب رادیاتور و ضد یخ از مسیر گردش آب رادیاتور و یا از محل درب رادیاتور رخ می دهد. اگر خودروی شما بوی ضدیخ می دهد باید موارد زیر را بررسی کنید:
18- آیا ضدیخی که بوی الکل بدهد خوب است؟
ماده اصلی استفاده شده درساخت ضدیخ، پلی اتیلن گلیکول و پلی پروپیلن گلیکول هستند که بوی خاض خود را دارد و بوی آن با بوی الکل طبی متقاوت است و لذا ضدیخ استاندارد نباید بوی الکل طبی داشته باشد.
19- آیا تعویض ضد یخ باید توسط متخصص انجام شود یا خودمان هم می توانیم؟
تعویص ضدیخ کار ساده ایی است ولی به دلیل آنکه در زمان تعویض، کل سیستم گردش آب رادیاتور در موتور توسط یک فرد با تجربه چک گردد و اینکه ضد یخ وارد محیط زیست نشود، توصیه می شود تعویص ضدیخ در محل های تعویض روغن صورت پذیرد.
20- از کجا کیفیت ضدیخ را متوجه شویم؟
مطمئن ترین روش برای اطمینان از کیفیت یک ضد یخ دادن نمونه آن به آزمایشگاهی معتبر نظیر آزمایشگاه های مورد اطمینان اداره استاندارد ایران با پژوهشگاه صنعت نفت می باشد.
21- ضدیخ خودرویی و ضد یخ صنعتی چه تفاوتی دارند؟
ضدیخ های صنعتی، نظیر ضد یخ بتن، از مواد متفاوتی ساخته شده اند و به همین جهت به هیچ وجه نباید از ضد یخ صنعتی برای استفاده در رادیاتور موتور خودروها استفاده نمود و بلعکس.
برای دریافت مشاوره رایگان و خرید روغن صنعتی و خودرویی میتوانید با شرکت بازرگانی رجال تماس بگیرید و از راهنمایی و تجربه ای مشاورین این شرکت بهره ببرید.