رشد ۲۳۳ درصدی بهای لوب‌کات

میانگین قیمت پایه انواع لوب‌کات سبک در رینگ معاملاتی بورس کالا برای عرضه‌های هفته جاری برابر ۸ هزار و ۸۰۰ تومان به ازای هر کیلوگرم بود؛ که این بها کمترین نرخ عرضه پس از هفته منتهی به ۳ بهمن بود. با وجود این قیمت پایه لوب‌کات عرضه شده در بازار فیزیکی بورس کالا از ابتدای امسال رشدی ۲۳۳ درصدی داشته است. رشد نرخ ارز نیمایی و افزایش بهای جهانی HSFO ( نفت کوره با سولفور بالا ) دو پارامتری بودند که باعث شدند تا قیمت پایه لوب‌کات در بازار فیزیکی بورس کالای کشور رشدی بی سابقه را تجربه کند.  بهای جهانی HSFO همبسته با قیمت نفت نوسان می‌کند. در ماه‌های ابتدایی سال ۲۰۲۰ که قیمت نفت سقوطی یکباره را تجربه کرد؛ بهای این محصول نیز در مسیر ریزش قرار گرفت به گونه‌ای که HSFO تحویل بنادر ایالات متحده آمریکا از کانال قیمتی ۴۰ دلار به ازای هر بشکه به حدود ۲۰ دلار به ازای هر بشکه در ماه مه این سال رسید که ریزشی قابل ملاحظه برای این کالا بود. همزمان با رشد بهای جهانی نفت که از نیمه سال ۲۰۲۰ آغاز شد، بهای این فرآورده نفتی نیز وارد مدار افزایش شد. برخلاف برآوردهای اولیه قیمت جهانی نفت ظرف ماه‌های گذشته رشدی شتابان را تجربه کرد به گونه‌ای که در روزهای ابتدایی فوریه امسال از مرز ۶۰ دلار به ازای هر بشکه عبور کرد و این موضوع توانست شتابی مضاعف در بهای فرآورده‌های نفتی رقم بزند. به گونه‌ای که در روز پایانی هفته قبل یعنی جمعه ۱۹ فوریه بهای هر بشکه HSFO ایالات متحده آمریکا به ۱۳/ ۵۳ دلار به ازای هر بشکه رسید که این رقم بیشترین نرخ معامله این محصول پس از ماه مه سال ۲۰۱۹ بود.   بررسی روند معاملاتی لوب‌کات در بازار فیزیکی بورس کالا از استمرار تقاضا در این بازار در عین رشد مستمر نرخ بهای پایه حکایت دارد؛ به‌گونه‌ای که تقریبا در تمامی هفته‌ها اغلب محصول عرضه شده در این بازار توسط متقاضیان خریداری شده است؛ در هفته اخیر نیز برای ۱۸ هزار تن لوب‌کات سبک عرضه شده در این بازار تقاضایی برابر ۲۰ هزار تن در بازار به ثبت رسیده که در نهایت به معامله ۱۸ هزار تن از این محصول منجر شده است.

 رکود به سراغ بازار لوب‌کات نیامد

محمد رستمی، کارشناس صنعت و بازار روانکارها درخصوص چگونگی روند بازار لوب‌کات ظرف هفته‌های گذشته به «دنیای اقتصاد» گفت: با وجود افزایش مستمر بهای پایه عرضه لوب‌کات در رینگ معاملاتی بازار فیزیکی بورس کالا ظرف ماه‌های اخیر، تقاضا در این بازار پررونق بود و این کالا برخلاف بسیاری از مواد اولیه دچار رکود نشد. عمده خریداران لوب‌کات از بورس کالا پالایشگاه‌های روغن‌سازی هستند که این محصول را تبدیل به روغن پایه کرده و در ادامه این روغن پایه توسط همین شرکت‌ها یا سایر تولیدکنندگان تبدیل به روغن موتور می‌شود. از آنجا که روغن موتور کالایی مصرفی به‌شمار می‌رود که تقاضا برای آن در بازار داخل به شکل مستمر وجود دارد، امکان کاهش تولید این محصول با رشد بهای مواد اولیه وجود ندارد و رشد قیمت‌ها به معنی رشد تقاضا نیست.

وی ادامه داد: میزان تقاضا برای لوب‌کات از بازار فیزیکی بورس کالا در ماه‌های اخیر حتی نسبت به میزان تقاضا در زمان مشابه سال‌های قبل نیز رشد داشته است که این موضوع به علت افزایش تقاضا برای روغن پایه و در ادامه روغن موتور در بازار داخل و صادراتی است. این در حالی است که با توجه به شیوع ویروس کووید-۱۹ در کشور مانند بسیاری از نقاط دنیا انتظار می‌رفت که از میزان حمل و نقل کاسته شده و این بازار متاثر از افت تقاضا برای روغن موتور کاهشی شود اما در واقعیت چنین نشد.

رستمی افزود: متقاضیان لوب‌کات در کشور چند شرکت محدود هستند که این محصول را تبدیل به روغن پایه کرده و بخشی از آن را داخل مجموعه‌های خود به روغن موتور تبدیل کرده و بخشی از روغن پایه را به‌عنوان ماده اولیه تولید روغن موتور به تولیدکنندگان کوچک‌تر این محصول به فروش می‌رسانند. اما از آنجاکه نظارت دولتی روی بهای روغن موتور تولیدی توسط شرکت‌های بزرگ و مطرح وجود دارد، بهای محصول تولیدی این شرکت‌ها نسبت به قیمت روغن موتور شرکت‌های کوچک‌تر کمتر بوده و در نتیجه تقاضا برای محصولات این شرکت‌ها در ماه‌های اخیر رشد قابل توجهی داشته است. همچنین با توجه به رشد جهانی بهای نفت و نرخ ارز نیمایی صادرات روغن پایه و حتی محصول نهایی در شرایط کنونی جذابیت قابل توجهی پیدا کرده و این موضوع نیز باعث شده تا تمایل شرکت‌های تولیدکننده روغن موتور به صادرات افزایش یابد. بنابراین در مجموع بهبود بازار تقاضا به افزایش خرید لوب‌کات از بازار فیزیکی بورس کالا حتی با وجود رشد مستمر قیمتی بهای پایه انجامیده است.  این کارشناس صنعت و بازار روانکارها به افت اندک بهای پایه لوب‌کات در بازار فیزیکی بورس کالا ظرف هفته گذشته اشاره کرد و گفت: این کاهش اندک قیمت پایه متاثر از افت بهای ارز نیمایی بود. قیمت عرضه لوب‌کات براساس بهای HSFO۱۸۰ فوب خلیج فارس و ارز نیمایی تعیین می‌شود؛ در حالی که ظرف دو هفته گذشته میانگین نرخ ارز نیمایی در کشور کاهشی بود، قیمت HSFO۱۸۰ متاثر از رشد بهای جهانی نفت افزایش یافت. به‌گونه‌ای که میانگین قیمت HSFO فوب خلیج‌فارس در بهمن‌ماه نسبت به میانگین قیمت در دی‌ماه رشدی ۶ درصدی داشت.  رستمی افزود: البته مجدد شاهد افزایشی شدن نرخ ارز نیمایی در کشور هستیم و این موضوع در کنار استمرار روند رو به رشد بهای جهانی HSFO می‌تواند قیمت پایه این محصول را برای عرضه‌های هفته آینده در بورس کالا افزایش دهد. در حال حاضر قیمت هر تن HSFO به ۳۷۰ دلار به ازای هر تن رسیده که این قیمت رقمی قابل توجه برای این کالا محسوب می‌شود و همچنان نیز بهای جهانی این محصول با توجه به روند رو به رشد قیمت نفت تقویت می‌شود.

وی افزود: به این ترتیب انتظار می‌رود در نیمه دوم اسفند ماه قیمت پایه لوب‌کات در بورس کالا رشدی مجدد خواهد داشت که این موضوع می‌تواند بر چالش‌های تولیدکنندگان روغن موتور که باید محصول خود را براساس نرخ دستوری به فروش برسانند می‌افزاید. همین موضوع نیز باعث شده تا انجمن روغن موتور به دنبال درخواست مجدد افزایش قیمت این محصول در سال ۱۴۰۰ باشد که با توجه به افزایش به وجود آمده در بهای لوب‌کات به‌عنوان ماده اولیه تولید این محصول موافقت با این درخواست دور از انتظار نیست.